| ربا پديده نامبارك ربابزرگترين معضلات خانمانسوز است كه متأسفانه در كشورهاي اسلامي نيز رواج
پيدا كرده است. معضلي كه به تنهايي كافي است تا كشوري را در مرداب فساد و
تباهي غوطهور سازد. در آيات و روايات بسياري از اين پديده شوم نهي شده
است. از جمله «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ
آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَذَرُواْ مَا بَقِيَ مِنَ الرِّبَا إِن كُنتُم
مُّؤْمِنِينَ فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ فَأْذَنُواْ بِحَرْبٍ مِّنَ اللّهِ
وَرَسُولِهِ وَإِن تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُؤُوسُ أَمْوَالِكُمْ؛اي
كساني كه ايمان آوردهايد! از مخالفت فرمان خدا بپرهيزيد، و آنچه از
(مطالبات) ربا باقي مانده، رها كنيد؛ اگر ايمان داريد! اگر چنين نميكنيد،
بدانيد خدا و رسولش، با شما پيكار خواهند كرد و اگر توبه كنيد، سرمايههاي
شما از آنِ شماست.»۱كهدر آن رباخوار به عنوان محارب خدا و رسولش توصيف شده است. در كتب حديثي
نيز رواياتي سنگين و با بار معنايي عظيمي وارد شده است. چنانچه امام علي
عليه السلام ميفرمايند: «لَعَنَ رَسُولُ اللهِ صلي الله عليه و آله الرِّبا وَ آكَلَهُ وَ بائِعَهُ وَ مُشْتَرِيُهُ وَ كاتِبَهُ وَ شَاهِدَيه؛ پيامبر خدا، ربا و خورنده و خريدار و فروشنده و نويسنده و گواهان آن را لعنت كرده است».۲ احتكار احتكار در اصل به مفهوم «جمع و امساك» است. سپس در معنايي مجازي، به كار رفته است، از جمله «جمع و نگهداري طعام و مانند آن به انتظار زمان گراني».۳ اختلاس يكي ديگر از مفاسد اقتصادي كه در جامعه امروز به عنوان پديده شوم رواج
يافته، اختلاس است. درباره معنا و مفهوم اختلاس در ميان فقها اختلاف است،
برخي از فقها اختلاس را بر مفهوم لغوي آن جاري كردهاند، كه بر اين اساس،
هرگاه هم ربودن و هم اصل مال مخفي باشد، سرقت تلقي خواهد شد، و اگر ربودن
مخفي، اما مال آشكار باشد، اختلاس است.
1بقره: 278 و 279. 1. ابن منظور، لسان العرب، ج4، ص 208. 1يوسف: 55. برچسبها: |